zin zien

Ik schreef in een vorige blog dat ik me klein voelde bij de keuze rondom voltooid leven. En ik eindigde toen met de vraag of er wel iets zinnigs over te zeggen valt. Een poging daartoe, want het ongemak bij deze grote keuzes en de vaak emotionele scherpte in de discussies daarover, brengt wat mij betreft iets belangrijks in beeld. Voltooid leven lijkt zich tot een individueel leven te beperken. Dat maakt de keuze niet alleen lastig, maar laat ook iets heel belangrijks liggen. Daarom in deze blog wat licht vanuit een breder perspectief.

Als ik me klein voel bij grote dingen, heb ik meestal anderen nodig. Mensen om me heen die kunnen en mogen inspreken in mijn leven met hun al dan niet eigen-wijsheid. Ik heb tenslotte maar beperkt zicht op de werkelijkheid en heb de paar ogen van anderen nodig. En ja, daar heb ik ook God bij nodig. Ik geloof namelijk dat Hij een erg goede visie op het leven heeft, ook op mijn leven. Te rade gaan bij Hem helpt me dus enorm. Ik zou niet anders willen. Deze grote keuzes laten me weer eens duidelijk zien dat ik de ander nodig heb, maar ook de Ander in de zin van God.

Maar niet alleen bij het maken van keuzes heb ik anderen nodig. Ook bij het leven zelf. Door wat ik van God leer en zie, krijgt mijn leven zin en samenhang. Daar hebben de andere mensen die ik om me heen heb ook een plek en rol in. Zij bevestigen en waarderen mij, spiegelen en confronteren en samen leven we het leven. Of een leven voltooid is of zin heeft, kan ik niet bepalen. Daarin hebben God en mijn omgeving een rol van grote betekenis.

Ik keer hem graag eens om: als iemand zijn leven als voltooid ervaart, in hoeverre hebben wij als omgeving hem of haar opgenomen, meegenomen en betekenis gegeven? We vinden met zijn allen al heel snel dat je de dingen zelf moet doen, alleen moet kunnen en in eigen kracht moet staan. Het gevolg daarvan is dat je dan ook alléén voor de duiding komt te staan of je leven voltooid is of betekenis heeft. Als het leven als voltooid wordt ervaren, kan het heel goed zijn dat we veel van het leven hebben laten liggen richting elkaar.

Er wordt christenen verweten dat ze onbarmhartig reageren. Onbarmhartig in de zin dat je een hoopje ellende of iemand die er klaar mee is, niet het recht tot sterven mag ontnemen. Verder laten leven is dan onbarmhartig. Als iemand zijn leven als voltooid ervaart of een grote lijdensweg meemaakt, moet je volgens mij ook in de spiegel kijken hoe je met het leven van diegene bent omgegaan. Of en hoe je betekenis, heelheid en plezier in dat leven hebt gebracht.
Daarmee is niet alles gezegd, want niet alles is maakbaar. Ook niet met elkaar. Dat ervaren beide kampen in de discussie over voltooid leven. Brokken en schokken zijn er. Die samen aangaan of zwijgend meemaken is ook een weg.

Voltooid leven wordt vaak afgemeten aan de kwaliteit van leven. Kwaliteit van leven wordt bevorderd als je samenleeft met de ander, en in mijn overtuiging ook de Ander. Kwaliteit van leven kan ook onder druk komen te staan als de kwaliteit geestelijk of lichamelijk afneemt. De paradox daarin is dat als je die afnemende kwaliteit samen meebeleeft, misschien zelfs omarmt, het leven toch juist ook weer kwaliteit krijgt. Of beter gezegd zin en betekenis krijgt.

Is daarmee alles opgelost?
Absoluut niet. De spanning is te snijden tussen leven en dood.
Zoek en vind elkaar in die spanning en ontdek zin en betekenis.
Of als die niet te ontdekken is, lijd en zwijg.
Maar wel samen!